Gen Z và “Văn Hóa Không Cồn”: Thay Đổi Đáng Chú Ý

Một khảo sát từ công ty phân tích thị trường đồ uống toàn cầu International Wine and Spirits Record (IWSR) cho thấy 64% Gen Z đủ tuổi mua thức uống có cồn ở Mỹ đã không dùng rượu bia trong 6 tháng qua. Xu hướng này đang gia tăng mạnh mẽ trên toàn cầu, đặc biệt tại các thị trường châu Âu, châu Á, Australia và New Zealand.

“Đáng ngạc nhiên, nhiều Gen Z tuyên bố họ hoàn toàn từ chối rượu,” Richard Halstead, giám đốc nghiên cứu tiêu dùng IWSR, nhận xét.

Công ty tư vấn thị trường Mintel cũng đã thực hiện nghiên cứu về lối sống của Gen Z và nhận thấy một số lượng lớn người trẻ Anh đang dần từ bỏ việc uống rượu bia ở nhà và ngoài quán ăn, nhà hàng. Thay vào đó, họ chọn cách giao tiếp xã hội không uống rượu. Khảo sát hồi tháng 1 cho thấy 1/3 Gen Z thuộc độ tuổi 18-24 hoàn toàn không uống rượu, trong khi số còn lại chỉ uống như một thú vui, thư giãn hoặc để kỷ niệm dịp đặc biệt. Đây là một sự thay đổi lớn trong văn hóa phương Tây, nơi việc uống rượu thường xuyên từng rất phổ biến.

Thế hệ Millennials, dù uống nhiều hơn Gen Z, cũng đang có xu hướng giảm thói quen này. Điều này đặc biệt rõ ràng khi so với tỷ lệ 80% Gen X thừa nhận uống rượu bia, theo một khảo sát từ ứng dụng nghiên cứu hành vi Reframe.

Christy Osborne, người điều hành tổ chức hỗ trợ người không uống rượu Love Life Sober (Anh), cho biết nhận thức về tác hại của rượu bia là nguyên nhân chính dẫn đến xu hướng này. Ngành công nghiệp đồ uống không cồn cũng đã phản ứng và trở thành ngành phát triển nhanh thứ ba ở Mỹ trong hai năm qua, theo công ty dữ liệu Numerator.

Nhiều ngôi sao như Tom Holland, Zendaya và Miley Cyrus đã công khai từ chối uống rượu, tạo nên một “văn hóa không cồn” dễ dàng hơn cho giới trẻ. William Higham, tác giả cuốn sách The Next Big Thing, phân tích rằng Gen Z rất sợ rủi ro do ảnh hưởng từ bố mẹ và các phương tiện truyền thông. Họ đang chịu nhiều áp lực hơn để thành công trong học tập và công việc, và việc say xỉn đi ngược lại với các mục đích đó.

“Ở vài thập kỷ trước, say xỉn có thể làm bạn xấu hổ trước vài người nhưng hiện tại, bạn sẽ cảm thấy ngại trước nhiều người, đặc biệt là khi có sự phát tán của mạng xã hội,” Higham nhận xét. Ông cho rằng hành vi và thái độ của Gen Z cũng có sự phản ứng ngược lại với cha mẹ. Họ có thể chán nản khi bố mẹ say rượu và hình thành cảm giác ghét rượu.

Osborne cho biết mình không có khách hàng Gen Z. Các thế hệ trước thường sử dụng rượu bia để giảm căng thẳng nhưng giới trẻ đã nhận thức rằng chất có cồn chỉ là niềm vui tạm thời, không đủ để bù đắp cho tác động tiêu cực tâm lý dài lâu.

“Trong tương lai gần, uống rượu sẽ trở thành thói quen ‘lỗi thời’ như hút thuốc. Họ sẽ tìm sự thay thế lành mạnh hơn cho sức khỏe,” Osborne nói.

Với sự thay đổi trong nhận thức và lối sống của Gen Z, chúng ta có thể kỳ vọng một tương lai mà rượu bia không còn là trung tâm của các hoạt động xã hội, mở ra những cơ hội mới cho các sản phẩm và lối sống lành mạnh hơn.