Sốt Xuất Huyết: Những Lầm Tưởng Và Sự Thật Bạn Cần Biết

Sốt xuất huyết, mặc dù là một căn bệnh quen thuộc, vẫn còn nhiều hiểu lầm tồn tại xung quanh nó. Những hiểu lầm này không chỉ ảnh hưởng đến việc điều trị mà còn làm giảm hiệu quả của công tác phòng ngừa. Sau đây là tám hiểu nhầm phổ biến về sốt xuất huyết mà chúng ta cần phải làm rõ.

Bệnh chỉ xảy ra vào mùa mưa

Một trong những hiểu lầm phổ biến nhất là sốt xuất huyết chỉ xảy ra vào mùa mưa. Thực tế, PGS.TS.BS Phạm Quang Thái, Phó trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm tại Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, cho biết rằng bệnh có thể xuất hiện quanh năm, bất kể thời tiết nóng hay lạnh. Các điều kiện đô thị hóa và sự dịch chuyển dân cư cũng góp phần làm bệnh bùng phát.

Muỗi chỉ sống ở nơi ao tù, nước đọng

Nhiều người tin rằng muỗi vằn, loài muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết, chỉ sống ở nơi ao tù, nước đọng. Tuy nhiên, thực tế là muỗi vằn thích đẻ trứng ở khu vực nước sạch. Trong quá trình chống dịch, các chuyên gia đã phát hiện ra ổ bọ gậy ngay tại gầm tủ lạnh, lọ hoa trang trí và nhiều vật dụng khác trong nhà. Do đó, để phòng ngừa bệnh, chúng ta cần dọn dẹp nhà cửa, loại bỏ các khu vực nước đọng và thay nước các vật dụng đựng nước thường xuyên.

Chỉ mắc một lần trong đời

Một hiểu lầm khác là một khi đã mắc sốt xuất huyết, người bệnh sẽ miễn dịch suốt đời. Thực tế, virus gây sốt xuất huyết có bốn tuýp khác nhau: DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Một người có thể mắc bệnh tới bốn lần, mỗi lần do một tuýp virus khác nhau. Cơ thể chỉ tạo miễn dịch với từng tuýp virus đã mắc, không có khả năng phòng ngừa chéo giữa các tuýp. Nguy cơ biến chứng nặng thường tăng cao từ lần thứ hai mắc bệnh trở đi.

Khỏi bệnh khi hết sốt

Nhiều người nghĩ rằng khi hết sốt, cơ thể đã khỏi bệnh. Thực tế, sốt cao chỉ là triệu chứng bệnh đầu tiên. Các biến chứng nặng thường xảy ra ở giai đoạn hết sốt, như hội chứng sốc dengue, xuất huyết dưới da, chảy máu cam, đau nhức xương khớp, buồn nôn đột ngột. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể suy đa tạng, bội nhiễm và thậm chí tử vong. Do đó, khi sốt liên tục từ hai ngày trở lên, người bệnh cần đến cơ sở y tế để khám và điều trị.

Nhầm lẫn với bệnh khác

Triệu chứng sốt cao, mệt mỏi, đau đầu và buồn nôn của sốt xuất huyết dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm. Tình trạng xuất huyết dưới da cũng dễ nhầm với dị ứng hoặc sốt xuất huyết nhẹ, dẫn đến việc chủ quan và không kịp thời điều trị. Việc nhận biết và phân biệt các triệu chứng là rất quan trọng để có thể điều trị kịp thời và đúng cách.

Sốt xuất huyết chỉ xuất hiện ở trẻ em

Một hiểu lầm phổ biến khác là sốt xuất huyết chỉ xuất hiện ở trẻ em. Thực tế, phân tích dịch tễ cho thấy tỷ lệ mắc sốt xuất huyết ở người trên 15 tuổi và dưới 15 tuổi là tương đương. Nguy cơ biến chứng nặng giữa hai nhóm cũng không chênh lệch nhiều. Đặc biệt, người già, những người có bệnh nền, suy giảm miễn dịch và sản phụ là các đối tượng có nguy cơ cao.

Có thể tự điều trị

Nhiều người cho rằng sốt xuất huyết có thể tự điều trị tại nhà bằng cách truyền dịch hoặc mua thuốc uống. Thực tế, mỗi giai đoạn của bệnh có chỉ định điều trị riêng và cần được theo dõi bởi đội ngũ y bác sĩ. Trường hợp nặng còn cần chẩn đoán và theo dõi lâm sàng sát sao để kịp thời phát hiện và điều trị các biến chứng.

Sốt xuất huyết không gây tử vong

Một hiểu lầm nguy hiểm là sốt xuất huyết không gây tử vong. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sốt xuất huyết là một trong 10 mối đe dọa hàng đầu đối với sức khỏe toàn cầu. Giai đoạn nguy hiểm của bệnh thường từ ngày thứ 2 đến ngày thứ 7 sau khi có triệu chứng, cần theo dõi nghiêm ngặt để kịp thời nhận biết và điều trị các biến chứng nặng. Nếu bệnh nhân bị sốc do mất máu, thoát huyết tương, hạ huyết áp và suy đa tạng, có thể dẫn đến tử vong. Đặc biệt, phụ nữ mang thai bị sốt xuất huyết có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng của cả mẹ và em bé.

Phòng Bệnh Sốt Xuất Huyết

Để phòng ngừa sốt xuất huyết, chúng ta cần loại bỏ môi trường muỗi trú ngụ, dọn dẹp nhà cửa, loại bỏ các khu vực nước đọng và thay nước các vật dụng đựng nước thường xuyên. Công tác truyền thông và giáo dục cộng đồng cũng cần được tăng cường để phổ cập thông tin chính xác về bệnh.

Một biện pháp chủ động hơn là tiêm vaccine sốt xuất huyết. Vaccine này đã được Bộ Y tế phê duyệt và có thể giúp cơ thể có miễn dịch chủ động, giảm tỷ lệ biến chứng nặng và tử vong. Việc kết hợp giữa kiểm soát muỗi và tiêm vaccine dự phòng sẽ giúp phòng chống sốt xuất huyết hiệu quả và bền vững hơn.

Các thông tin trên được chia sẻ bởi các chuyên gia trong buổi tọa đàm “Phòng chống sốt xuất huyết bền vững: Kết hợp giữa kiểm soát muỗi & tiêm vaccine dự phòng” tổ chức ngày 24/6. Hy vọng rằng, với những kiến thức này, chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về sốt xuất huyết và có những biện pháp phòng ngừa, điều trị hiệu quả hơn.